پایگاه آسان ریپورتاژ / انگیزه کارکنان به‌عنوان یکی از عوامل کلیدی در افزایش بهره‌وری سازمان‌ها به رسمیت شناخته شده است. در دنیای رقابتی امروز، سازمان‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که بهره‌وری بالاتر به‌طور مستقیم به سطح انگیزه و مشارکت کارکنان بستگی دارد. بررسی‌های اخیر نشان داده است که سرمایه‌گذاری در بهبود انگیزه کارکنان تأثیر قابل توجهی بر عملکرد و بهره‌وری سازمان‌ها دارد (Locke & Latham, 2004).
انگیزش کارکنان
- تعاریف و نظریه‌ها
انگیزش به معنای فرآیندهایی است که افراد را به‌سوی دستیابی به اهداف مشخص هدایت می‌کند (Roberts, 2011). نظریه‌های مختلفی درباره انگیزش وجود دارد که می‌توان به نظریه هرم نیازهای مازلو، نظریه دو عاملی هرزبرگ و نظریه مک‌کلند اشاره کرد.
هرم نیازهای مازلو: این نظریه بیان می‌کند که افراد ابتدا به نیازهای ابتدایی خود و سپس به نیازهای بالاتر می‌پردازند (Maslow, 1943).
نظریه دو عاملی هرزبرگ: این نظریه بیان می‌کند که عوامل محرک و عوامل بهداشتی بر رضایت شغلی و در نتیجه انگیزش تاثیر می‌گذارد (Herzberg, 1966).
نظریه مک‌کلند: این نظریه بر سه نیاز اساسی تأکید می‌کند: نیاز به موفقیت، نیاز به قدرت و نیاز به وابستگی (McClelland, 1961).
- اهمیت انگیزه در سازمان‌ها
انگیزه بر روی رفتار و عملکرد کارکنان تأثیر مستقیم دارد. کارکنان با انگیزه بالا معمولاً تمایل دارند بهتر عمل کنند، وظایف خود را با کیفیت بالاتری انجام دهند و در نهایت، بر روی بهره‌وری کل سازمان تأثیر مثبت بگذارند (Gagne & Deci, 2005).
تأثیر عددی انگیزه کارکنان بر بهره‌وری
- مطالعه در مورد تأثیر عددی انگیزه
پایان‌نامه‌های دانشگاهی نشان داده‌اند که بین انگیزه و بهره‌وری کارکنان، رابطه‌ای مثبت و معنادار وجود دارد. به‌طور خاص، می‌توان گفت که افزایش یک واحد در سطح انگیزه کارکنان می‌تواند منجر به افزایش درصد قابل توجهی در بهره‌وری سازمان شود.
الف. بررسی موردی
در طی یک مطالعه صورت گرفته در شرکت‌های تولیدی، محققان به این نتیجه رسیدند که افزایش انگیزه کارکنان به میزان 10 درصد، منجر به افزایش 5 تا 7 درصدی در بهره‌وری شده است (Smith, 2020).
ب. مدل‌های تحلیلی
برخی از پایان‌نامه‌ها به استفاده از مدل‌های تحلیلی برای محاسبه تأثیر انگیزه بر بهره‌وری پرداخته‌اند. به‌عنوان مثال، در یک تحقیق در دانشگاه تهران، از مدل سنجش عملکرد استفاده شده که نشان داده افزایش انگیزه کارکنان به میزان 15 واحد منجر به افزایش بهره‌وری به میزان 20 درصد می‌شود (Karami, 2021).
- ابزارهای اندازه‌گیری
برای اندازه‌گیری انگیزه و تأثیر آن بر بهره‌وری، محققان از ابزارهای متنوعی استفاده کرده‌اند:
پرسش‌نامه‌ها: پرسش‌نامه‌های استاندارد برای سنجش سطح انگیزه و رضایت شغلی.
تحلیل عملکرد: اندازه‌گیری متریک‌های بهره‌وری از قبیل تولید، فروش، و کیفیت خدمات.
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
تحقیقات نشان می‌دهند که انگیزه کارکنان نقش تعیین‌کننده‌ای در افزایش بهره‌وری سازمان‌ها دارد. این رابطه مخصوصا در بخش‌های خدمات و تولیدی که نیاز به تعامل نزدیک با مشتری و کیفیت بالا دارند، بیشتر مشهود است. به‌طور کلی، ایجاد محیطی که در آن کارکنان احساس انگیزش و ارزشمندی کنند، به‌عنوان یک استراتژی کلیدی برای افزایش بهره‌وری سازمانی در نظر گرفته می‌شود. بنابراین، سرمایه‌گذاری در بسترهای انگیزشی و آموزشی برای کارکنان به‌عنوان یک اولویت اساسی برای سازمان‌ها باید تلقی شود.
تنظیم‌گر: علیرضا محمودی فرد – صاحب امتیاز رسانه اقتصاد دیجیتال و هوش مصنوعی و قائم مقام مدیرمسئول در رسانه کلام ماندگار
