گزارش آسان ریپورتاژ | روغن‌های جامد، که معمولاً به‌عنوان چربی‌های اشباع‌شده شناخته می‌شوند، در بسیاری از فرآوری‌های غذایی و آشپزی از جمله مارگارین، چربی‌های گیاهی و روغن‌های هیدروژنه به‌کار می‌روند. علی‌رغم اینکه این نوع چربی‌ها می‌توانند به‌عنوان منبع انرژی استفاده شوند، مصرف بی‌رویه و مداوم آن‌ها می‌تواند به بروز مشکلات جدی سلامتی منجر گردد. این یادداشت به بررسی مضرات روغن‌های جامد بر اساس شواهد علمی منتشر شده پرداخته و تأثیرات آن‌ها را بر سلامت انسان تحلیل می‌کند.
مضرات روغن‌های جامد
افزایش خطر بیماری‌های قلبی
روغن‌های جامد معمولاً حاوی چربی‌های اشباع بالا و چربی‌های ترانس هستند که می‌توانند موجب افزایش سطح کلسترولLDL (کلسترول بد) و کاهش کلسترولHDL (کلسترول خوب) شوند، که این وضعیت خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را به‌طرز قابل توجهی افزایش می‌دهد (Mozaffarian et al., 2010). در مطالعات متعدد، ارتباط مثبت میان مصرف چربی‌های اشباع و ابتلا به بیماری‌های قلبی مشاهده شده است (Siri-Tarino et al., 2010).
افزایش التهاب
چربی‌های اشباع موجود در روغن‌های جامد می‌توانند باعث التهاب مزمن در بدن شوند. این التهاب می‌تواند به نوبه خود موجب بروز بیماری‌هایی نظیر دیابت نوع 2، بیماری‌های قلبی و حتی برخی انواع سرطان شود (Calder, 2015).
نقص در متابولیسم گلوکز
مصرف مکرر روغن‌های جامد می‌تواند به مقاومت به انسولین و در نتیجه مشکلات متابولیک نظیر دیابت نوع 2 منجر شود. تحقیقات نشان می‌دهند که چربی‌های اشباع با افزایش مقاومت به انسولین و بالا رفتن سطح قند خون ارتباط دارند (Zhang et al., 2015).
مشکلات گوارشی
روغن‌های جامد می‌توانند به مشکلات گوارشی مانند یبوست و نفخ کمک کنند. مصرف بالای چربی‌ها ممکن است منجر به آسیب به دیواره روده و تغییر تعادل میکروبیوم روده شود که می‌تواند به عوارض گوارشی منجر گردد (Cani et al., 2009).
افزایش احتمال ابتلا به سرطان
شواهدی وجود دارد که مصرف روغن‌های جامد، مخصوصا آن دسته که حاوی چربی‌های ترانس هستند، می‌تواند با افزایش خطر ابتلا به برخی انواع سرطان‌ها ارتباط داشته باشد. چربی‌های ترانس به تغییر متابولیسم چربی و هورمون‌ها کمک کرده و ممکن است بر التهاب تأثیر بگذارند (Chajès et al., 2000).
تأثیرات بر سلامت
اختلالات مرتبط با چاقی: روغن‌های جامد دارای چگالی کالری بالا هستند که می‌تواند به اضافه وزن و چاقی منجر شود، وضعیتی که خود عوامل خطر بیماری‌های مزمن را به دنبال دارد (Kumar et al., 2014).
تأثیر بر سلامت عصبی: برخی تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف بیش از حد چربی‌های اشباع ممکن است با بروز اختلالات شناختی و سلامت روان رابطه داشته باشد (Gomez-Pinilla, 2008).
اختلالات غدد درون‌ریز: مصرف روغن‌های جامد می‌تواند به اختلالات هورمونی و افزایش خطر بروز بیماری‌های مرتبط با انتقال هورمون‌ها نظیر سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) منجر گردد (Mills et al., 2017).
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
با توجه به مضرات متعددی که روغن‌های جامد بر سلامت دارند، توصیه می‌شود که مصرف این چربی‌ها به حداقل برسد و به‌جای آن‌ها از چربی‌های سالم‌تری مانند روغن زیتون و روغن آووکادو استفاده گردد. این تغییرات می‌توانند به بهبود سلامت عمومی و کاهش ریسک ابتلا به بیماری‌های مزمن کمک کنند.
گردآوری: علیرضا محمودی فرد – سردبیر کلام ماندگار و محقق سبک زندگی سالم
